Zapis nutowy
Historia

Anna Magdalena Bach: Bist du bei mir- Piosenka o miłości

Exploring the life and talents of Johann Sebastian Bach's wife

Poznaj życie i odkryj talenty żony Jana Sebastiana Bacha

przez
Johanna Fisher (Professor of English and Women Studies, Co-director Women and Gender Studies)

Anna Magdalena urodzona w 1701 roku nosiła znane nazwisko panieńskie Wilcke. Do jej rodziny należało wielu utalentowanych muzyków, którzy mieszkali w mieście Weissenfels, należącego do części regionu Saksonia-Anhalt w Niemczech.

Ojciec Anny Magdaleny był nadwornym trębaczem, co w tamtych czasach było zaszczytnym tytułem dla muzyka. Matka Anny również była związana z muzyką- była córką organisty. Anna Magdalena sama stała się znaną śpiewaczką na dworze królewskim. W rzeczywistości jako nadworna śpiewaczka była znacznie bardziej poważana niż pozostali muzycy płci męskiej, co świadczyło o jej wyjątkowym talencie muzycznym. W 1729 roku została poproszona o wystąpienie na pogrzebie swojego dobroczyńcy, księcia Leopolda.

Wczesne małżeństwo z Janem Sebastianem Bachem

Kadr z filmu "Kronika Anny Magdaleny Bach". Na zdjęciu siedząca przy pianinie kobieta, w roli żony Bacha.

Nie do końca jest jasne jak wyglądała jej znajomość z Janem Sebastianem Bachem przed małżeństwem. Wiadomo jednak, że Bach, który był starszy od niej o 16 lat, poślubił Annę Magdalenę dnia 3 grudnia w 1721 roku w ich późniejszym domu na polecenie księcia Leopolda z Anhalt-Köthen.

Podobizna Jana Sebastiana Bacha

Bach mieszkał wówczas w Köthen i podobno na krótko przed swoim ślubem napisał kantantę,Weichet nur, betrübte Schatten (Ustąpcie, wy smutne cienie), BWV 202 . Był to jeden z serii utworów weselnych i świątecznych, które stworzył.

Niewiadomo czy Anna Magdalena czuła się szczęśliwa w roli młodej żony słynnego Jana Sebastiana Bacha, jednak pewne jest, że była kochającą żoną.

Urodziła mu trzynaścioro dzieci [z których siedmioro zmarło] i wspierała go w jego karierze muzycznej jako kopistka. Organizowała wiele domowych koncertów, których był gospodarzem. Ponadto lubiła zajmować się ogrodnictwem i działalnością artystyczną. Była również kochającą macochą dla czwórki dzieci Bacha z jego pierwszego małżeństwa ze śpiewaczką Marią Barbarą Bach.

Pomocniczka samego mistrza

Czarno biały rysunek. Kobieta gra na pianinie, a przy stole siedzi mężczyzna, W tle spacerują dwie damy a pod stołem leży półnagi mężczyzna.

Wielokrotnie Anna Magdalena pełniła rolę pomocnika swojego słynnego męża. Skrupulatnie kopiowała wiele jego kompozycji, często na potrzeby występów organizowanych na ostatnią chwilę np. w kościele lub w domu. Jej oddanie wielokrotnie przydało się Bachowi w sytuacjach, gdy spontanicznie musiał skomponować i wykonać nowy utwór na specjalną okazję.

Anna Magdalena często wykonywała wspaniały utwór miłosny, Bist du bei mir. Śpiewała tą pieśń o delikatnej melodyce i przejmującym tekście. Utwór został pierwotnie napisany w 1718 roku przez kompozytora Gottfrieda Heinricha Stölzela. W 1725 Bach przerobił ten utwór w 1725 roku na wersję z partią wokalną i basso continuo. Anna Magdalena zapisała go w jednym ze swoich słynnych zeszytów.

Nuty na fortepian autorstwa Anny Magdaleny Bach

Była również kopistką Zeszytu Anny Magdaleny Bach z 1722 roku, który był prezentem od męża i zawierał wiele jego kompozycji. Znalazły się tam utwory muzyczne skomponowane na organy, niektóre pieśni, chorały i fragmenty Suity francuskiej c-moll BWV 813 i jednej d-moll BWV 812.

Było to dzieło dedykowane miłości Bacha do żony. Końcowa wersja wydania została oprawiona w złocenia na papierze welinowym, którym był drogim materiałem do produkcji książek. Bach dostrzegł w tym prezencie talent muzyczny swojej żony, która również uczyła jego dzieci muzyki.

Gawot z pierwszego zeszytu dla Anny Magdaleny Bach

Spuścizna Anny Magdaleny

Dr Martin Jarvis, profesor z Uniwersytetu im. Karola Darwina w Australii, wysunął pewną teorię. Podczas wystąpienia w 2014 roku w Londynie na BAFTA stwierdził, że Anna Magdalena Bach była autorką Suit na wiolonczelę oraz Das Wohltemperierte Klavier (Dobrze nastrojony klawesyn), których kompozycję przypisuje się jej mężowi, Janowi Sebastianowi Bachowi. Dr. Martin Jarvis stwierdził, że nie uznano jej za autorkę, ponieważ jako kobieta nie mogła publikować swoich własnych kompozycji, więc stworzenie ich zostało przypisane jej mężowi.

Nie ma niepodważalnych dowodów na poparcie tego stwierdzenia. Jeden z biegłych sądowych specjalizujących się w analizie dokumentów stwierdził, że istnieje „rozsądny stopień naukowej pewności”, iż Anna Magdalena mogła być autorką tych utworów. Nawet jeśli nie skomponowała ich w całości, jest prawdopodobne, że miała swój udział w powstaniu niektórych kompozycji Bacha.

Warto zauważyć, że najbardziej płodny okres twórczości Bacha rozpoczął się po jego ślubie z Anną Magdaleną. Można uznać to za dowód na to, że jej wiedza muzyczna i kreatywność miały znaczący wpływ na jego twórczość. Ich związek był pełen miłości i owocnej współpracy. Nawet jeśli Anna Magdalena nie była w stanie w pełni podpisać się swoim imieniem pod utworami, cieszyła się szacunkiem zarówno ze strony męża, jak i lokalnej społeczności. Jej głos nadal wybrzmiewa w historii – jako część dziedzictwa wielkich kobiet, które zostawiły nam opowieść o odwadze, pokorze i muzyce.