Mary Seacole

W 2025 roku obchodzimy 220 rocznicę urodzin Mary Seacole.

Mary Seacole na zawsze zmieniła sposób postrzegania pracy humanitarnej i opieki medycznej. Dzięki swojej odwadze, nowatorskiemu podejściu i niezłomnemu duchowi stała się symbolem człowieczeństwa oraz walki o równość.

Walka z uprzedzeniami rasowymi i płciowymi

Mary Jane Grant urodziła się 23 listopada 1805 roku na Jamajce. Od najmłodszych lat wykazywała zainteresowanie leczeniem i niesieniem pomocy innym. Wiedzą medyczną dzieliła się z nią matka, która była znaną uzdrowicielką. Ta wiedza leżała u podstaw jej sukcesu, a jej wielokulturowe pochodzenie sprawiło, że stała się osobą otwartą i odważną. Ojciec Mary był szkotem i służył w armii brytyjskiej, a jej matka, wyzwolona Jamajka, była doświadczoną zielarką i opiekunką, prowadzącą pensjonat, w którym troszczyła się o osoby chore i niepełnosprawne.

W 1836 roku Mary Grant poślubiła Edwina Horatio Seacole’a. W trakcie wspólnych podróży na Bahamy, na Haiti i Kubę, poszerzała swoją wiedzę o lokalnych metodach leczenia i ziołolecznictwie.

Wkrótce po tym Mary Seacole doświadczyła serii tragicznych wydarzeń. W 1843 roku spłonął pensjonat jej matki, który odbudowano pod nazwą New Bundle Hall. Rok później zmarł jej mąż, a wkrótce potem również matka. Mary pogrążyła się w żałobie tak głębokiej, że przez kilka dni nie była w stanie się poruszać.

Gdy doszła do siebie, zajęła się prowadzeniem rodzinnego pensjonatu. Bezcenne doświadczenie w opiece nad chorymi zdobyła podczas epidemii cholery w 1850 roku, która pochłonęła życie ponad trzydziestu tysięcy mieszkańców Jamajki.

Opiekowała się również ofiarami żółtej febry, wśród których było wielu brytyjskich żołnierzy.

Jednak droga Mary Seacole nie była łatwa. Jako kobieta o ciemnym kolorze skóry w XIX wieku przyszło jej zmagać się z licznymi przeciwnościami i społecznymi uprzedzeniami. Mimo to, dzięki swojemu talentowi, wiedzy i niezłomnej determinacji, zyskała sobie opinię znakomitej uzdrowicielki.

##Wojna krymska: moment chwały

Podczas wojny krymskiej Mary Seacole wykazała się niezwykłą odwagą i determinacją. Mimo że brytyjskie władze odmówiły jej przyjęcia do zespołu medycznego ze względu na jej pochodzenie, postanowiła działać na własną rękę i samodzielnie udała się na pole bitwy. W swojej autobiografii „Wonderful Adventures of Mrs. Seacole in Many Lands” (Zdumiewające Przygody pani Seacole w wielu krajach), opublikowanej w 1857 roku, Mary opisuje swoje doświadczenia z czasów wojny krymskiej. W drodze na Krym odwiedziła wojskowy szpital w Skutarim (obecnie dzielnica Üsküdar w Stambule), gdzie dostarczyła zapasy. Tam z radością przywitała ponownie żołnierzy, którymi wcześniej opiekowała się na Jamajce. Podobno spotkała również Florence Nightingale:

„Smukła postać w mundurze pielęgniarki; blada, łagodna, lecz zdecydowana twarz, lekko podparta dłonią jednej białej ręki, podczas gdy druga wspiera łokieć — poza, która nadaje jej twarzy wyrazisty, dociekliwy wyraz, niezwykle sugestywny.” Mary często przebywała przy nabrzeżu dla chorych, karmiąc i opiekując się rannymi żołnierzami przygotowującymi się do transportu do Skutari. Wraz z Thomasem Dayem, swoim wspólnikiem, założyła British Hotel na Krymie, położony około dwóch mil od Balaklawy. Mary zajmowała się sprzedażą różnych artykułów, między innymi butów i środków do higieny jamy ustnej. Często jeździła na pole bitwy, gdzie dostarczała żołnierzom specjalne posiłki i troskliwie się nimi opiekowała.

Pozostała w Bałakławie tak długo, jak stacjonowały tam wojska. W 1856 roku wróciła do Anglii bez grosza, ponieważ wszystko, co zarobiła, oddała potrzebującym.

Jej bezpośrednia pomoc na polu bitwy, często w czasie ostrzału, przyniosła jej ogromny szacunek wśród żołnierzy. Z wdzięcznością nazywali ją Matką Seacole, doceniając jej bohaterską postawę.

Jamajka, której życie pełne było niesamowitych przygód, która wykazała się niesamowitą wytrzymałością oraz oddaniem za sprawy humanitarne i jednocześnie przepełniała ją ciekawość świata, powróciła do Anglii w 1856 roku bez grosza. Miała długi, a część swoich zarobków oddała potrzebującym.

W 1857 roku na uroczystości wojskowej na jej cześć zebrano fundusze, który miały zarówno wesprzeć ją, jak i sfinansować planowaną przez nią podróż do Indii, gdzie miała leczyć rannych po powstania sipajów żołnierzy.

Mimo że to wydarzenie cieszyło się powodzeniem, z powodu problemów finansowych organizatorów Mary otrzymała jedynie niewielką część zebranych środków. Ostatecznie nie udało jej się wyjechać do Indii.

Dokonania, o których niemal zapomniano

Mary Seacole spędziła ostatnie dwadzieścia lat życia, mieszkając na zmianę w Londynie i na Jamajce.Zmarła na udar mózgu 14 maja 1881 roku w wieku 76 lat. Została pochowana na katolickim cmentarzu St. Mary’s w Kensal Green w Londynie.

W chwili śmierci była zamożną kobietą, dobrze znaną w kręgach dworskich. Większość majątku zapisała swojej siostrze na Jamajce. Ponieważ w czasie jej życia Jamajka była częścią Imperium Brytyjskiego, Mary zawsze uważała się za obywatelkę Wielkiej Brytanii.

Jej sława i zasługi stopniowo zgasły wraz z odejściem osób, które ją znały. Niedawno temu jej dorobek został na nowo odkryty i i na nowo ujęty w dziejach historii. W 2004 roku w rankingu 100 wybitnych postaci została mianowana najważniejszą czarnoskórą Brytyjką. Jej bohaterskie działania podczas wojny krymskiej zyskały należne uznanie.

Mary Seacole to nie tylko kolejna postać historyczna. Jest symbolem wytrwałości, nowatorstwa oraz współczucia. Jej imię rozbrzmiewa na kartach historii i przypomina nam, że odwaga i bycie dobrym człowiekiem nie znają granic.

Historia życia Mary Seacole jest świadectwem siły determinacji, empatii i pomocy innym. Pomimo wielu trudności wyznaczyła ścieżkę dla kolejnych pokoleń pielęgniarek i pracowników służby zdrowia, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii. Jej dokonania nadal inspirują i podnoszą na duchu ludzi na całym świecie.

Musimy zacząć doceniać nie tylko same dokonania Mary Seacole, ale także ogromną siłę w zwykłych ludziach, która potrafi zmieniać świat.